ยาเดิมผู้ป่วยช่วยโรงพยาบาลประหยัด
ห้องจ่ายยาผู้ป่วยใน
กลุ่มงานเภสัชกรรม
โรงพยาบาลพระพุทธบาท
ที่มาของปัญหา
/ หลักการและเหตุผล
จากข้อมูลของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ปี 2555
ระบุว่าในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา ค่าใช้จ่ายด้านยาของประเทศไทยมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง
โดยพบว่าประเทศไทยมีค่าใช้จ่ายด้านการใช้ยาเพิ่มขึ้นจาก 36,506
ล้านบาทในปี 2543 เป็น 98,375 ล้านบาท ในปี 2551
โดยค่าใช้จ่ายด้านยาของประเทศไทยคิดเป็นร้อยละ 46.7
ของค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพทั้งหมดของประเทศ ซึ่งสูงกว่าประเทศที่พัฒนาแล้วกว่า 2
เท่าตัว และมีแนวโน้มการนำเข้ายาจากต่างประเทศมากขึ้นจากร้อยละ 46 เป็นร้อยละ 65
ในช่วงเวลาเดียวกัน สำหรับโรงพยาบาลพระพุทธบาท
มีมูลค่าการใช้ยาทั้งในส่วนผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยในรวมกัน ในปีงบประมาณ 2555,
2556 และ 2557 คิดเป็นมูลค่าประมาณ 167, 176,
177 ล้านบาท ตามลำดับ ซึ่งมูลค่าการใช้ยามีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น
ดังนั้นการลดค่าใช้จ่ายด้านยาจะสามารถช่วยลดมูลค่าการใช้ยาและค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพโดยรวมได้
โดยห้องจ่ายยาผู้ป่วยใน กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลพระพุทธบาทได้มีการจัดทำระบบรับฝากยาเดิมผู้ป่วยที่เข้ามารักษาตัวในโรงพยาบาล
โดยการใช้ยาเดิมผู้ป่วยที่นำมาฝากจัดยาให้ในช่วงที่ผู้ป่วยรักษาตัวในโรงพยาบาลและใช้ยาเดิมที่เหลือปรับยาเมื่อแพทย์สั่งยากลับบ้าน
ตลอดจนทำการคัดแยกยาเดิมผู้ป่วยที่เหลือเกินจากวันนัดและอยู่ในสภาพดีมาหมุนเวียนใช้ต่อเนื่อง
เพื่อเป็นการช่วยลดค่าใช้จ่ายด้านยาของโรงพยาบาล
วัตถุประสงค์
1.
เพื่อศึกษาหามูลค่ายาเดิมของผู้ป่วยที่เหลือเกินวันนัดจากกระบวนการรับฝากยาเดิมและถูกนำมาหมุนเวียนใช้ต่อเนื่องภายหลังจากที่แพทย์สั่งกลับบ้าน
2.
เพื่อให้เกิดแนวทางการจัดการยาเดิมผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มียาเดิมเหลือในการปรับยาแก่ผู้ป่วยเมื่อแพทย์สั่งกลับบ้านอย่างเป็นระบบ
ลดปริมาณการจ่ายยาและประหยัดมูลค่าการใช้ยา
วิธีการดำเนินงาน
เก็บข้อมูลมูลค่ายาจากยาเดิมผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาลพระพุทธบาท
โดยใช้ระบบการรับฝากยาเดิมของห้องจ่ายยาผู้ป่วยใน กลุ่มงานเภสัชกรรม
โรงพยาบาลพระพุทธบาท ระหว่างวันที่ 1 มิถุนายน 2557 – 30 กันยายน 2557
ผลการดำเนินงาน
-
จำนวนผู้ป่วยที่ฝากยาเดิม
|
ปีงบประมาณ
|
จำนวนผู้ป่วยที่นำยามาฝาก
(คน)
|
|
2555
(ต.ค.2554-ก.ย.2555)
|
2,065
|
|
2556
(ต.ค.2555-ก.ย.2556)
|
1,860
|
|
2557
(ต.ค.2556-ก.ย.2557)
|
1,959
|
มูลค่ายาเดิมผู้ป่วยเหลือใช้ที่ถูกคัดแยกและนำมาใช้ต่อเนื่อง
|
เดือน
|
มูลค่า
(บาท)
|
|
มิถุนายน 2557
|
26,504.62
|
|
กรกฎาคม 2557
|
7,619.14
|
|
สิงหาคม 2557
|
33,205.67
|
|
กันยายน 2557
|
20,863.81
|
|
รวม
|
88,193.24
|
การนำไปใช้ในงานประจำ
1.
ใช้ระบบรับฝากยาเดิมสำหรับผู้ป่วยที่เข้ารักษาตัวในโรงพยาบาล
ในการจัดยาให้แก่ผู้ป่วยช่วงรักษาตัวในโรงพยาบาลและปรับยา home
medication เมื่อผู้ป่วยกลับบ้าน
2. เภสัชกรสามารถช่วยตรวจสอบเรื่องยา
ทั้งในด้านของความถูกต้องของการใช้ยา ผลข้างเคียงจากการใช้ยาและสภาพของยา
ปริมาณยาที่สัมพันธ์กับวันนัด เพื่อให้เกิดความปลอดภัยและประโยชน์สูงสุดแก่ผู้ป่วย
3. นำยาเดิมผู้ป่วยที่สภาพดีหลังจากการคัดแยกมาหมุนเวียนใช้
และเก็บมูลค่ายาเดิมผู้ป่วยที่เหลือหลังจากปรับยา home medication เพื่อลดปริมาณการจ่ายยา ตลอดจนลดปริมาณการเบิกยาจากคลังยา
บทเรียนที่ได้รับ/ปัจจัยแห่งความสำเร็จ
จากกระบวนการสัมภาษณ์ผู้ป่วยรับใหม่และรับฝากยาเดิมผู้ป่วย
ทำให้เภสัชกรสามารถค้นพบปัญหาจากการใช้ยาของผู้ป่วยที่เข้ารักษาตัวในโรงพยาบาล
เช่น รับประทานยาไม่ถูกต้อง รับประทานยาซ้ำซ้อน รับยาจากหลายโรงพยาบาล ยาเหลือไม่พอนัด
มียาเก่าเหลือเกินวันนัด ยาหมดอายุ สภาพยาไม่เหมาะสม
เป็นต้นระบบการรับฝากยาเดิมสามารถช่วยแก้ปัญหาให้แก่ผู้ป่วยได้
ทำให้ผู้ป่วยใช้ยาได้อย่างถูกต้อง ได้รับยาที่เหมาะสมและเพียงพอตามวันนัด
มียาสภาพดีเพื่อให้ในการรักษาโรค อย่างไรก็ตามแม้ว่าจะเป็นระบบที่ถูกทำอย่างต่อเนื่อง
แต่ไม่มีการคัดแยกยาดังกล่าวกลับมา ทำให้ยาที่เหลือดังกล่าวถูกทิ้งไป
ทั้งที่สามารถนำกลับมาให้ใหม่ได้ ทำให้เกิดการสูญเสียค่าใช้จ่ายด้านยา
แต่กระบวนการดังกล่าวจำเป็นต้องมีการกระตุ้นให้ผู้ป่วยเห็นความสำคัญของยาเดิมที่เหลืออยู่
และต้องอาศัยความเสียสละและความร่วมมือกันในหน่วยงานในการคัดแยกตลอดจนดำเนินการอย่างต่อเนื่อง
เพื่อที่จะสามารถช่วยลดค่าใช้จ่ายด้านยาของโรงพยาบาลในระยะยาวได้
